Bura koja se u javnosti podigla oko preteških zadataka na opštinskom takmičenju iz biologije za osnovne škole, na kojem je od 11.333 učesnika u naredni krug prošlo samo 44 đaka, otvorila je temu o kojoj se godinama unazad debatuje po školama i nastavničkim forumima, ali bez konkretnih rešenja. Školska takmičenja svela su se na lični entuzijazam malogbroja nastavnika, dok većina za to uopšte nije zainteresovana. A kao jedan od glavnih razloga Aleksandar Lipkovski, doskorašnji predsednik Društva matematičara Srbije, navodi nedostatak motivacije nastavnika, jer im se učešće u ogranizaciji takmičenja ni na koji način ne vrednuje.
– Pitanje finansiranja takmičenja i kako se vrednuje rad nastavnika koji su uključeni u njihovu organizaciju Ministarstvo prosvete uglavnom zaobilazi. Kada je reč o matematici, Ministarstvo obezbeđuje samo deo sredstava za organizaciju državnih i međunarodnih takmičenja, i to između 50 i 60 odsto, dok Društvo matematičara za školska, opštinska i okružna ne dobija ništa. Svi troškovi za štampanje i kopiranje materijala ili obezbeđivanje nekog osveženja za učesnike, padaju na teret organizatora. Zbog velikog broja učesnika za opštinska i okružna takmičenja se biraju uglavnom velike škole, čiji direktori su radi da pomognu – kaže Lipkovski.
Koliko je organizacija složena pokazuje upravo primer matematike, jer je, recimo, na opštinskom takmičenju u Beogradu učestvovao veliki broj đaka. Samo na Novom Beogradu u rešavanju matematičkih zadataka nadmetalo se preko 1.100 učenika, oko 800 na opštini Zvezdara, 500 na Vračaru…
– U naredni krug – gradsko plasiralo se 1.200 osnovaca i trebalo je naći dovoljno veliku školu gde će svi moći da stanu – objašnjava Predrag Terzić, iz beogradske podružnice Društva matematičara, odluku da gradsko takmičenjebude održano u OŠ „Nikola Tesla“ u Vinči.
Redakciji Danasa javilo se nekoliko čitalaca negodujući što segradsko takmičenje iz matematike za osnovce u Beogradu održava u tako udaljenoj školi i to u istom danu (19. mart) kad i opštinsko takmičenje iz srpskog jezika. Društvo za srpski jezik pomerilo je satnicu, a kako nezvanično saznajemo promena će opet biti, pa će se takmičenje održati u nedelju, 20. marta. U toku surazgovori sa Gradskim saobraćajnim preduzećem da se pojačaju autobuske linije ka Vinči, kao i da đaci sa svake opštine imaju obezbeđen prevoz.
Kalendar takmičenja i smotri donosi Ministarstvo prosvete, na predlog stručnih društava koja su organizatori, a kako objašnjavaju u Društvu matematičara Srbije, oni svoj predlog usklađuju sa društvima fizičara i informatičara, da bi se izbegla preklapanja, ali ne znaju koje datume će ostali navesti.
– Uprkos tome, Ministarstvo prosvete je bez konsultacija i obrazloženja promenilo sve termine koje smo predložili i sada se preklapaju republičko takmičenje iz fizike za srednjoškolce sa srpskom olimpijadom iz informatike, a manje-više učestvuju ista deca. Predočili smo ovaj problem Ministarstvu, ali odgovor nismo dobili – kaže za Danas Ivan Dojčinović, predsednik Društva fizičara Srbije, ukazujući i na presedan da se ove godine mnoga takmičenja iz fizike održavaju nedeljom, što ranije nije bio slučaj.
Zbog toga je reagovala i Unija sindikata prosvetnih radnika, koja tvrdi da su ove godine takmičenja neopravdano stavljena u nedelju i to iz devet predmeta u srednjim i sedam u osnovnim školama. Preklapanja, dodaju, ima i u takmičenjima iz fizike i biologije u srednjim i fizike i geografije u osnovnim školama. Unija je zatražila od Ministarstva da se opštinska i okružna takmičenja ubuduće održavaju radnim danima, napominjući da je jedino opravdano da vikendom budu državna. U Ministarstvu nisu želeli da odgovaraju na prozivke.
Društvo matematičara Srbije razmišlja da školsko takmičenje naredne godine pomeri za petak, motivisani pre svega činjenicom da mnoge škole to već rade, iako time svesno krše kalendar, u kojem je ovaj nivo takmičenja planiran za subotu. Obrazloženje je jednostavno – nastavnicima je lakše da sve obave radnim danom, kako ne bi dolazili vikendom, jer ionako nisu plaćeni. Tako se ove godine desilo da su neke škole u istoj opštini školsko takmičenje organizovale u petak, druge u subotu, a treće u ponedeljak, a deca su radila iste zadatke, do kojih se lako moglo doći. Lipkovski kaže da je Društvo matematičara svesno ovog problema, ali da nema mehanizam da se sa njim izbori, jer su škole zadužene za organizaciju i školskog i opštinskog i okružnog takmičenja, a republičko je „poslednja odbrana od eventualnih manipulacija“.
Sporni testovi
Posebna tema je sastavljanje testova, u kojima se pojavljuju zadaci iz oblasti koje deca nisu prešla tokom redove nastave, niti su ih radila na dodatnoj do trenutka održavanja takmičenja. Dešavalo se i da se na testu pojavi pitanje koje se pominje u udžbeniku samo jednog izdavača, a na tržištu postoji deset odobrenih knjiga za taj predmet.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
