Foto: Predrag MitićSvake minute, svakog dana u svetu dete umre od bolesti uzrokovane zagađenim vazduhom, a u istoj toj minuti prevremeno umre desetak odraslih osoba zbog zagađenog vazduha koji dišu tokom života. Građani Zapadnog Balkana su deo ove statistike, izjavio je za Al Džaziru Srđan Kukolj iz Alijanse za zdravlje i okolinu HEAL.
Prema njegovim rečima i čist vazduh i čista voda su važni za ljudski život i dobrobit svakog čoveka. Osoba može preživeti nekoliko dana bez vode i samo nekoliko minuta bez vazduha.
“Veliki gradovi u ovom regionu, poput Beograda, Sarajeva i Skoplja, godinama su prisutni i u svetskim medijima upravo zbog prekomernog zagađenja vazduha koje je najviše izraženo tokom grejne sezone zbog povećanje potrošnje fosilnih goriva, a koje se udružuje sa zagađenjem koje već stvaraju industrije, energetski sektor, poljoprivreda i saobraćaj,” kaže Kukolj i dodaje na ovu listu Tuzlu i Lukavac u BiH ili Smederevo, Pančevo i Šabac u Srbiji ili Prištinu na Kosovu.
Kako je precizirao ova lista je mnogo duža, ali u velikom broju gradova ili sela ne postoje zvanične stanice za nadzor kvaliteta vazduha i zbog toga ne znamo kakvo je realno stanje u celom regionu.
On ističe da Vlade zemalja Zapadnog Balkana moraju povećati nivo saradnje sa zemljama u EU kako bi na primerima dobre prakse i novim znanjima mogli kreirati efikasnije politike ka zaštiti zdravlja građana, životne sredine i ublažavanju klimatskih promjena.
Građani Zapadnog Balkana su svesni koliko je vazduh zagađen u ovom regionu , a što možemo videti iz primera sve češćih javnih skupova kao što su protesti ili potpisivanje peticija, povećanog broja informativnih objava putem socijalnih mreža u kojima građani ističu problem o zagađenosti vazduha u mestu u kojem žive, i sve većeg broja ljudi koji koriste zvanične podatke o kvalitetu vazduha ili aplikacije na telefonima kako bi se informisali i zaštitili sopstveno zdravlje, kaže sagovornik Al Džazire.
Prema njegovim rečima loš kvalitet vazduha najviše šteti osetljivim kategorijama stanovništva kao što su bebe, deca, trudnice, hronični bolesnici i ljudi čije izlaganje visokom stepenu zagađenosti vazduha spada u kategoriju profesionalne izloženosti.
Među uzrocima su svakako veliki broj zastarelih vozila i vozila sa dizel motorima, mreža gradskog prevoza koja nije usklađena sa urbanističkim uslovima i potrebama građana, ali i činjenica da veliki broj domaćinstava nije priključeno na mreže daljinskog centralnog grijanja te građani najčešće spaljuju drvo ili ugalj za potrebe grejanja ili kuvanja.
Pojavljuje se i problem sa spaljivanjem useva, a satelitski snimci svakako potvrđuju da pričamo o ustaljenoj praksi koja je nasleđena, ali i požarima koji su često posledica ovih aktivnosti. Poljoprivreda, industrijske i građevinske mašine i industrijski transport doprinose značajno ukupnoj zagađenosti vazduha.
Kukolj samtra da se ne radi dovoljno na poboljšanju stanja.
Svedoci smo da vlade svih zemalja u regionu Zapadnog Balkana najveći deo državne pomoći usmeravaju ka energetskom sektoru tj. termoelektranama na ugalj i rudarskim kopovima koji su ogromni zagađivači vazduha, vode i zemljišta, dok sa druge strane nedostaju podsticaji ili olakšice za građane, na primer kroz nabavke automobila novijih generacija ili povećanje mreže gradskog i međugradskog prevoza i povećanje daljinskog centralnog grijanja, ili povećanje broja pješačkih zona i zelenih površina ili staza za bicikliste, zaključuje Kukolj.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
