Rusija i Vijetnam: Neraskidivo prijateljstvo

Posle Severne Koreje, ruski predsednik Vladimir Putin je otišao u još jednu savezničku zemlju - Vijetnam - kako bi dodatno ojačao odnose.

Vijetnamski predsednik To Lam bio je pun reči hvale za ruskog kolegu, čestitajući mu na nedavnom reizboru za predsednika.

Putin je uzvratio da je jedan od prioriteta Rusije jačanje strateškog partnerstva sa Vijetnamom, zemljom jugoistočne Azij.

„Čestitam našem saborcu što je dobio ogromnu podršku tokom nedavnih predsedničkih izbora, potvrđujući da užćiva poverenje ruskog naroda", rekao je Lam nakon što je Putinu priređena dobrodošlica na crvenom tepihu.

Dan ranije, Putin je bio u Severnoj Koreji, a na njegovu azijsku turneju u Vašingtonu gledaju kao na demonstraciju diplomatske podrške koju Rusija i dalje uživa u ovom regionu.

Američki zvaničnici kritikuju njegovu turneju, optužujući Putina da njome promoviše rat u Ukrajini.

Vijetnam i dalje ceni istorijske veze koje ima sa Rusijom, ali radi i na poboljšanju odnosa sa Evropom i SAD.

• Sporazum Rusije i Severne Koreje o ’uzajamnoj pomoći u slučaju agresije'
• Sedam razloga zašto je Amerika izgubila rat u Vijetnamu
• Masakr u Mi Laju - zataškavanje zločina američke vojske

Iznad malog parka u Ba Dinu, političkom kvartu Hanoja, pet metara visoka statua Lenjina prikazuje ruskog revolucionara u junačkoj pozi.

Svake godine na njegov rođendan vijetnamski zvaničnici svečano polažu cveće i klanjaju se pred statuom, poklonom Rusije još u vreme kada je bila članica Sovjetskog Saveza.

Veze Vijetnama sa Rusijom su bliske i traju decenijama, još od značajne vojne, ekonomske i diplomatske podrške koju je SSSR pružio novoj komunističkoj državi Severnom Vijetnamu 1950-ih.

Odnose sa Rusijom, zvaničnici u Vijetnamu opisuju rečima da su „ispunjene lojalnošću i zahvalnošću".

Kada je Vijetnam napao Kambodžu 1978. godine kako bi zbacio zloglasni režim Crvenih Kmera, Kina i Zapad su ga izolovali i sankcionisali, pa je u velikoj meri zavisio od sovjetske pomoći.

Mnogi stariji Vijetnamci, među kojima i moćni generalni sekretar komunističke partije Ngujen Fu Trong, studirali su i učili jezik u Rusiji.

Vijetnamska privreda je danas ojačana i okrenuta ka globalnim tržištima.

Kao trgovinski partner Vijetnama, Rusija je daleko iza Kine, Azije, SAD i Evrope.

Vijetnam, međutim, uglavnom koristi rusku vojnu opremu i oslanja se na partnerstvo sa ruskim kompanijama za istraživanje nafte u Južnom kineskom moru.

Ruska invazija na Ukrajinu postavila je Vijetnamu diplomatski izazov, ali je do sada ova azijska zemlja uspevala da izađe na kraj.

Vijetnam je bio uzdržan tokom glasanja za različite rezolucije Ujedinjenih nacija u kojima se osuđuju ruske akcije, ali su održali dobre odnose sa Ukrajinom i slali su pomoć Kijevu.

Ove zemlje dele nasleđe iz sovjetske ere; hiljade Vijetnamaca su radile i studirale u Ukrajini.

Sve ovo je u skladu sa dugotrajnim spoljnopolitičkim principima Vijetnama da se bude prijatelj sa svima, ali i da se izbegavaju svi formalni savezi, što rukovodstvo komunističke partije to naziva 'bambus diplomatijom' - povijanje pred naletima vetrova velikih sila, a da se ne zauzima strana.

Vijetnam je unapredio odnose sa SAD, zemljom protiv koje su njeni stariji lideri vodili dug i destruktivan rat, u interesu traženja unosnih tržišta za vijetnamski izvoz i uravnotežavajući bliskih veza sa velikim komšijom Kinom.

• Kako su Pol Pot i Crveni Kmeri počinili genocid u Kambodži
• Lideri Crvenih Kmera osuđeni za genocid
• Danijel Elsberg: Čovek koji je otkrio šta je Amerika radila u Vijetnamskom ratu
• Zašto se Kabul poredi sa povlačenjem Amerikanaca iz Vijetnama

SAD su se usprotivile zvaničnoj poseti Putina Vijetnamu, uz obrazloženje da to podriva međunarodne napore da se on izoluje.

Osim posebnih istorijskih veza sa Rusijom, javno raspoloženje u Vijetnamu o ratu u Ukrajini više je podeljeno nego u Evropi.

Postoji određeno divljenje prema Putinu kao snažnom čoveku koji prkosi Zapadu, ali i sumnja, delimično podstaknuta komentarima na društvenim mrežama, prema američkim i evropskim tvrdnjama da poštuju međunarodno pravo.

To važi i za druge azijske zemlje, gde se ukrajinski rat doživljava kao duboka kriza.

U Tajlandu, na primer, istorijskom vojnom savezniku SAD koji je tokom Hladnog rata bio na suprotnoj strani od Rusije, stanovnici su podeljeni, kao i u Vijetnamu.

Tajlanđani cene stare veze monarhije i prerevolucionarnih ruskih careva, a njihova vlada održava bliske veze sa Rusijom, ceneći doprinos miliona ruskih turista tajlandskoj privredi.

• Šta je BRIKS i koji su mu ciljevi
• BRIKS: Da li Kina i Rusija prave veliki savez protiv Zapada
• Zemlje BRIKS-a, novi svetski poredak i senka nad Rusijom zbog optužbi za ratne zločine

Nije jasno koliko dugo Vijetnam održava prijateljstvo sa Vladimirom Putinom.

Vijetnam već traži alternativne izvore vojne opreme, ali će za okončanje zavisnosti od Rusije biti potrebno mnogo godina.

Nedavne ostavke na visokom nivou unutar komunističke partije ukazuju na intenzivno unutrašnje rivalstvo oko sledeće generacije vođa i oko toga u kom pravcu će zemlja krenuti.

Još nema govora o napuštanju ideje da sa svima gaje dobre odnose i da nemaju neprijatelje.

BBC na srpskom je od sada i na Jutjubu, pratite nas OVDE.

Pratite nas na Fejsbuku, Tviteru, Instagramu, Jutjubu i Vajberu. Ako imate predlog teme za nas, javite se na bbcnasrpskom@bbc.co.uk

(BBC News, 06.20.2024)