U Crkvi Svetog Marka služen parastos Srbima ubijenim u akciji Bljesak
Parastos Srbima ubijenim u Zapadnoj Slavoniji, u hrvatskoj akciji Bljesak, pre 28. godina, danas je u Beogradu služen parastos u Crkvi Svetog Marka, nakon čega su u Tašmajdanskom parku položeni venci na spomenik stadalim Srbima u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije.
Predsednik Dokumentaciono informacionog centra Veritas Savo Štbac izjavio je da su sećaja na takve događaje izuzetno važna, jer su "Srbi u nekim ranijim periodima zaboravljali svoja stradanja, pa su im se na sličan način ponavljala".
"Niko za ubijene Srbe na području Zapadne Slavonije nije odgovarao. Selektivna pravda pokazuje da ne postoji želja za istinsko pomirenje", rekao je Štbac, podsetivši da je mnogim Srbima suđeno u Hrvatskoj i Hagu.
Predsednik Saveza Srba iz regiona Miodgrag Linta rekao je da je Bljesak bio "završna faza u etničkom čišćenju Srba sa područja Zapadne Slavonije".
"Od 1991. do 1995. sa područja Zapadne Slavonije proterano je oko 70.000 Srba, ubijeno više od 2.000 i sistematski uništeno 200 srpskih sela", rekao je Linta.
Predstavnici Udruženja porodica nestalih i ubijenih su nakon polaganja venaca, iznoseći podatke o stradalima, podsetili da je Zapadna Slavonija bila zona pod zaštitom Ujedinjenih nacija, ali da su se, kako su naveli, plavi šlemovi povukli u svoje baze i samo gledali šta se dešava.
Tokom dvodnevne operacije "Bljesak", započete 1. maja 1995. godine oko pet sati ujutru artiljerijskim napadom na Pakrac, hrvatska vojska je preuzela kontrolu nad Zapadnom Slavonijom.
U akciji "Bljesak" stradao je veliki broj srpskih civila, a oko 15.000 njih napustilo je to područje.
Po podacima Dokumentaciono-informacionog centra Veritas, u toj akciji je ubijeno ili nestalo 283 Srba.
Veritas navodi da su do sada pronađeni posmrtni ostaci 162 osobe, a da se 121 i dalje vodi kao nestala.
Najviše žrtava bilo je u selima Medari i Paklenica.
Zbog ratnih zločina počinjenih u akcijama Bljesak i Oluja, Tribunal za ratne zločine u Hagu pripremao je optužnicu protiv tadašnjeg predsednika Hrvatske Franje Tuđmana koji je umro 1999. godine.
Haški istražitelji su saslušali više hrvatskih oficira osumnjičenih za zločine u akciji Bljesak, ali protiv njih nisu podignute optužnice.
Pred sudovima u Hrvatskoj, Srbiji i Bosni i Hercegovini, protiv pripadnika hrvatskih snaga pokrenuto je nekoliko krivičnih postupaka za zločine u toj akciji, ali oni nisu odmakli dalje od pretkrivične faze.
Dan po otpočinjanju akcije Bljesak, predsednik Republike Srpske Krajine Milan Martić naredio je raketiranje Zagreba koje je trajalo dva dana, zbog čega je kasnije pred Haškim tribunalom osuđen na 35 godina zatvora. Snage nekadašnje RSK ispalile su tada na Zagreb 23 projektila, od kojih je poginulo šest osoba, a 176 je ranjeno.
U Gradiški obeležena godišnjica egzodusa Srba iz zapadne Slavonije
Služenjem parastosa i polaganjem venaca na Spomen obeležje poginulim srpskim civilima i vojnicima iz zapadne Slavonije u Gradiški je danas obeležena 28. godišnjica od egzodusa Srba iz zapadne Slavonije tokom hrvatske akcije "Bljesak".
Tokom "Bljeska" poginule su 283 osobe srpske nacionalnosti, od kojih 114 civila, a među njima 56 žena i 11 dece do 14 godina, prenela je Radio-televizija Republike Srpske (RTRS).
Obežavanju je prisustvovao i predsednik Republike Srpske Milorad Dodik, koji je izjavio da "ubijanje civila i granatiranje izbegličkih kolona ne može biti pobeda, kako to predstavlja druga strana".
"Ne može pobeda biti ubijanje civila na kućnom pragu, kao ni granatiranje izbegličkih kolona", rekao je Dodik.
Prema njegovim rečima, veoma mali broj Srba vratio se na prostor zapadne Slavonije, kao i nekadašnje RSK, kao i da veoma malo njih ima "status dostojan čoveka".
Dodik je još rekao da će bivšim pripadnicima Vojske Republike Srpske Krajine u RS biti data ista prava kao borcima Vojske RS.
Obeležavanju godišnjice egzodusa Srba iz Istočne Slavonije prisustvovali su i predstavnici Srba iz nekadašnje RSK, predstavnici Vlade RS i opštine Gradiška.
Hrvatske snage 1. maja 1995. godine napale su teritoriju zapadne Slavonije, koja je bila pod zaštitom UN, proteravši sa tog prostora oko 15.000 Srba.
(Beta, 05.01.2023)
