Pretraživao internet i pronašao drevni grad Maja

Veliki grad drevnih Maja otkriven je vekovima posle nestanka u krošnjama meksičke džungle.

Arheolozi su u saveznoj državi Kampeče, na jugoistoku Meksika, pronašli piramide, sportske terene i naselja.

Skriveni kompleks, koji su nazvali Valerijana, otkrili su koristeći lidar, vrstu laserskog istraživanja koje mapira strukture pod gustim krošnjama.

Veruju da je reč o drugom gradu po gustini naseljenosti, posle Kalakmula, arheološkog nalazišta za koje se smatra da je najveća naseobina Maja u Latinskoj Americi.

Tim je otkrio ukupno tri zasebna naselja i to slučajno - pretragom interneta.

„Na 16. stranici Gugl pretrage sam pronašao istraživanje meksičke organizacije za praćenje životne sredine“, kaže Luk Old-Tomas sa Tulejn univerziteta u SAD.

Pročitajte i ovo

• Pepeo majanskih vođa završio u loptama za drevni sport
• Carstvo koje Asteci nisu mogli da osvoje
• Ogroman drevni grad pronađen u Amazoniji
• Jugoslovenski stručnjaci deo tima koji je spasio spomenike Nubije

Bilo je to lidar istraživanje, tokom kog se iz aviona ispaljuje na hiljade laserskih impulsa, koji potom, koristeći vreme potrebno da se signal vrati, mapiraju objekte na zemlji.

Kada je Old-Tomas te podatke obradio metodama arheologa, video je nešto što su drugi propustili - ogroman drevni grad.

Veruje se da je grad na njegovom vrhuncu, od 750. do 850 godine nove ere, bio dom za od 30.000 do 50.000 ljudi, više od broja koji danas živi u regionu.

Nazvali su ga Valerijana, po obližnjoj laguni.

Otkriće pomaže u promeni verovanja da je ta oblast bila mesto gde su „civilizacije odlazile da umru", kaže profesor Marčelo Kanuto, koautor istraživanja.

Umesto toga, bio je dom bogatih i složenih kultura, objašnjava on.

Valerijana ima „obeležja glavnog grada“, sa gustinom naseljenosti manjom samo od spektakularnog Kalakmula, udaljenog oko 100 kilometara.

Skriven je samo 15 minuta hoda od glavnog puta kod naselja Spuhil, gde i danas uglavnom žive potomci Maja.

Poznatih slika izgubljenog grada nema, jer „niko nikada nije bio tamo“, kažu istraživači, ali su meštani sumnjali da se ispod zemlje nalaze ruševine.

Grad od oko 16,6 kvadratnih kilometara imao je dva centra, sa velikim zgradama udaljenim oko dva kilometara, koje su bile povezane gustim kućama i nasipima.

Na dva trga nalazile su se hramovi u obliku piramida, gde su sahranjivali mrtve, a postojao je i teren na kom su igrane drevne igre loptom.

Old-Tomas i Kanuto ispitali su tri različite lokacije u džungli i pronašli 6.764 objekata različitih veličina.

Profesorka Elizabet Grem sa Univerzitetskog koledža u Londonu, koja nije bila deo istraživanja, kaže da pronađeni objekti ukazuju na to da su Maje živele u složenim gradovima ili mestima, a ne u izolovanim selima.

„Poenta je da je područje definitivno naseljeno, odnosno bilo je naseljeno u prošlosti, a ne, kako se čini golim okom, nenaseljeno ili divlje“, kaže ona.

Ne možemo biti sigurni šta je dovelo do propasti i konačnog napuštanja grada, ali arheolozi smatraju da su na to uticale klimatske promene.

„Veruje se da je oblast bila puna ljudi na početku sušnih uslova, zbog čega nije bila mnogo fleksibilna i tako se možda ceo sistem raspao“, kaže Old-Tomas.

Ratovi i dolazak španskih osvajača u 16. veku, koji su kasnije osvojili čitav region, takođe su doprineli nestanku gradskih država Maja.

• Misterije Vinčanske kulture - šta sve muči naučnike
• Pet stvari koje treba da znate o Lepenskom Viru: Od podnog grejanja i ribolikih skulptura, do sahranjivanja u kući
• Pavle Riđički, „svetski putnik" koji je doneo mumiju u Srbiju

Moglo bi se naći mnogo više gradova

Lidar tehnologija potpuno je promenila način na koji arheolozi istražuju područja prekrivena vegetacijom, poput tropskih, objašnjava profesor Kanuto.

Na početku njegove karijere, istraživanja su vršena nogom i rukom, koristeći jednostavne instrumente za proveru tla, koje je ispitivano metar po metar.

Lidar danas omogućava mapiranje deset puta većeg od područja nego za čitav vek rada jednog arheologa.

Old-Tomas smatra da postoji mnogo lokaliteta za koje arheolozi ne znaju.

„Moram u nekom trenutku da odem u Valerijanu. Tako je blizu puta, kako ne odoleti? Ali ne mogu da kažem da ćemo tamo sigurno raditi projekat“, kaže Old-Tomas.

„Jedan od nedostataka otkrivanja mnogo novih gradova Maja jeste i to što ih ima toliko da ne možemo sve da ih proučimo“, dodaje on.

Pratite nas na Fejsbuku, Tviteru, Instagramu, Jutjubu i Vajberu. Ako imate predlog teme za nas, javite se na bbcnasrpskom@bbc.co.uk

(BBC News, 10.29.2024)