Izložba Prefabrikacija solidarnosti: IMS-Žeželj između Jugoslavije, Kube i Angole
U Muzeju afričke umetnosti u Beogradu je otvorena izložba "Prefabrikacija solidarnosti: IMS-Žeželj između Jugoslavije, Kube i Angole", koja donosi arhivsku građu, fotografije i video-svedočenja o tome kako je inovacija domaće tehničke misli-IMS Žeželj sistem, postala osnova za međunarodnu saradnju tri kontinenta.
Sedamdesetih godina 20. veka, tri zemlje je povezivala neuobičajena razmena prefabrikovane građevinske tehnologije, a kao članice Pokreta nesvrstanih, tražile su sopstveni put razvoja izvan hladnoratovske polarizacije, u čemu je materijalnu ulogu odigrao i sistem IMS-Žeželj, koji je patentirao građevinski inženjer Branko Žeželj 1957. godine.
{Image2}
Kustoskinja Emilija Epštajn je rekla da izložba predstavlja veoma specifičan istorijski trenutak nakon Drugog svetskog rata za istoriju, politiku i ekonomiju ne samo Jugoslavije, već i njene platforme u okvirima Pokreta nestvrstanih.
Pokret nestvrstanih i način na koji je on obrađen na ovoj izložbi zapravo svedoči o takozvanom trouglu solidarnosti ili trouglu saradnje, koji je uspostravljen između Jugoslavije, Kube i Angole.
{image3}
Jugoslavija nakon Drugog svetskog rata i sa onim čuvenim svojim "ne" izgovorenim prema Sovjetskom Savezu predstavlja ključan momenat za Jugoslovensko pozicioniranje i na svetskoj sceni upravo kroz organizaciju Pokreta nestvrstanih. Iako se Jugoslavija u velikoj meri razlikovala u svom socijalizmu u odnosu na Kubu, koja je bila mnogo centralizovanija i pod mnogo jačin uticajem i sferom moći Sovjetskog Saveza, to njih nije sprečavalo da započnu saradnju na izgradnji određenih stambenih objekata.
{Image4}
Po njenim rečima, Kuba je prva dobila određen broj zgrada, dok je sa Angolom bila malo drugačija situacija, jer su se dekolonizovali tek 1975. godine
Epštajn se osvrnula na Žeželja i kazala da je on bio jedan od prvih ljudi koji je radio u Insitutu i koji je usmerio veći deo svoje pažnje i rada na razvijanju prednapregnutog betona. Po tom principu izgradjen je veci deo Novog Beograda, cuvene televizorke i zgrade na Ceraku su rezultat ove tehnologije
{Image5}
Branko Žeželj je pantentirao više od četiri desetine patenata i to je zaista jedna impozantna stvar i ukazuje na neverovatnu ličnost kakva je on bio, naravno u profesionalnom i stručnom smislu i on je imao i pozamašnu karijeru na međunarodnom nivou".
Najpoznatija Žeželjevo delo je hala 1 Beogradskg sajma, koja od 2009. godine ima status spomenika kulture i Žeželjev most, koji je srušen 1999. godine u NATO bombardovanju Jugoslavije.
Prilog Kineske Medijske Grupe (CMG).
(Beta, 11.08.2025)
