Novo ratno vazduhoplovstvo osnovano s srpskim avionima

Somalilend, de fakto nezavisna država na Rogu Afrike, formirala je nacionalnu avijaciju sa srpskim avionima Utva-75 a 21. oktobra otvorila je i Vazduhoplovnu akademiju u kojoj rade stručni kadrovi iz Srbije, preneo je portal Balkanska bezbednosna mreža.

Na snimcima sa otvaranja Akademije, objavljenim na društvenim mrežama, vidi se da je u jednom od aviona proizvedenih u Pančevu, u društvu instruktora leteo predsednika Somalilenda Muse Bihi Abdi.

On ima letečko iskustvo jer je u periodu od 1970. do 1973. godine prošao sovjetsku vojnu akademiju u Dušanbeu kao pitomac tadašnje Somalije.

Posle dugogodišnje službe prebegao je 1985. godine na stranu pobunjeničkog Somalijskog nacionalnog pokreta i borio se protiv centralnih vlasti za stvaranje samostalnog Somalilenda, ali u to vreme bio je komandni oficir.

Od decembra 2017. godine Muse Bihi je predsednik Somalilenda. U de fakto postojećoj državi na severu nekadašnje Somalije postoje efektivne državne vlasti uključujući oružane snage ali do sada nisu postojela ni vojne ni civilne aktivnosti u domenu avijacije.

Prošlog leta u Somalilendu prvi put su viđene četiri Utve-75, avioni koji su izrađivani u fabrici Utva iz Pančeva od 1979. do 1985. godine za potrebe jugoslovenskog Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu.

Korišćeni su za selektivni kurs kandidata za vojne pilote i aeroklubovima širom Jugoslavije kao deo vojnog programa podrške za obuku motornih pilota. Izrađena su dva prototipa i 136 serijskih primeraka od kojih je samo jedan izvezen u Jordan.

U ratovima na prostoru bivše Jugoslavije flota Utve-75 bila je angažovana u svim oružanim silama novih država od Slovenije do Makedonije.

U Srbiji se još uvek koriste za selektivnu obuku studenata avijacije u 252. školsko-trenažnoj avijacijskoj eskadrili na aerodromu "Pukovnik-pilot Milenko Pavlović" u Batajnici.

Par desetina polovnih Utvi-75 iz aeroklubova prodato je od 2009. godine Sudanu i tamo su služile za obuku vojnih pilota. Izrađen je prototip modernizovane varijante Safat 03 koja je trebalo da se proizvodi u Sudanu, ali je građanski rat u toj zemlji zaustavio projekat pokretanja lokalne avijacijske industrije.

Utva-75 je dvosed koji pokreće motor Lajkoming IO-360.B1F snage 134 kW (180 KS). Maksimalna masa aviona u poletanju je 960 kilograma. Avion može da postigne maksimalnu brzinu od 215 kilometara na čas, ali ekonomična brzina krstarenja je 165 km/h.