U Beogradu izložba posvećena ženama heroinama u Drugom svetskom ratu

U Jugoslovenskoj kinoteci u Beogradu predstvaljena je izložba "Ratne heroine" Biljane Marcojević, posvećena ženama - heroinama otpora, stradanja i borbe u Drugom svetskom ratu.

Tokom Drugog svetskog rata, u Narodnooslobodilačkoj borbi učestvovalo je više od 100.000 žena, koje su preživele Aušvic i druge logore, oslobađale decu i žene od okupatora, a 91 žena proglašena je Narodnim herojem.

Autorka izložbe Biljana Marcojević smatra da su istraživanja ženske uloge kroz celu istoriju i dalje nesrazmerna težini i važnosti te uloge i da svaka heroina na svoj način predstavlja pretnju tradicionalnoj podeli rodnih uloga.

"Koju god ulogu imale u ratu i čime god zavredile da ih mi danas nazivamo heroinama, jedna druga reč ih sve obuhvata i sve priče o njima objedinjava, a ta reč je majka. I to su ne samo one žene koje su rađale u šumi, u zbegu na Kozari, u jamama bezdanicama, one kojima su bebe vadili nasilno iz stomaka, ne samo one koje su od dece odvajane u logorima i crnim kućama. Ista reč govori i o ženama koje se usled svoje mladosti i ratnih okolnosti nikada nisu ostvarile kao majke", kazala je Marcojević.

Po rečima autorke, heroine iznova odgajaju sinove, uče ih da ljube slobodu iznad svega i da za istu ne žale život dati, a jedna od njih je i Milica Erceg.

"Majka koja je sa šestogošnjim sinom Iletom bačena u jamu Ravni dolac, majka kojoj je sin izdahnuo na rukama, samo što se osvestila šestog dana u jami, kao da je sa teškim ranama samo nju čekao za taj njihov poslednji pozdrav. Milica rađa još jednog sina nakon izlaska iz jame i daje mu isto ime. Ime Ilija ostaje zapisano kao ime prvog regruta stasalog za vojsku iz Livna. Da ne postoji nijedno drugo svedočanstvo, ova priča je dovoljan pokazatelj o razmerama genocida počinjenog nad Srbima tokom Drugo svetsko rata", kazala je Marcojević.

Vladimir Maljković kaže da je stradanje srpskog naroda tokom Drugog svetskog rata najveće stradanje u dugoj prošlosti.

"Ovo je prva u nizu izložbi koja će se baviti ovom temom, ali je izuzetno bitno da posvetimo za početak izložbu ženama, koje su obeležile Drugi svetski rat na različite načine".

Od oko 1,7 miliona Jugoslovena, koliko ih je stradalo tokom tog rata, oko 620.000 su žene, a u logorima ih je ubijeno više od 280.000.

Milica Tepić, Hilda Dajč, Diana Budisavljević, Vida Jocić, Mira Cikota, Lepa Radić, Olga Petrov, Drinka Pavlović, Jelena Ćetković, Radmila Božić i Stana Arnaut samo su neke od mnogo žena čije su humanost, odvažnost i angažovanje oživljeni kroz izložbenu postavku.

Prilog Kineske Medijske Grupe (CMG).

(Beta, 01.07.2025)