Studija o uzorku sa Meseca iz misije Čang'e-5 otkriva rani proces formiranja mesečeve kore
Nakon proučavanja uzorka sa Meseca koji je donela misija Čang'e-5, grupa kineskih naučnika je iznela pretpostavku o kontinuiranom procesu ranog razvoja kore Meseca, nasuprot klasičnom modelu razvoja mesečeve kore u dve faze.
Klasičan model okeana magme sugeriše da prva faza uključuje flotaciju i agregaciju plagioklasa tokom hlađenja okeana magme, formirajući primitivnu lunarnu koru, dok druga faza uključuje prevrtanje i topljenje plašta, formiranje stena bigatih magnezijumom i reformaciju mesečeve kore, prenosi Sinhua.
Prethodne studije o lunarnom anortozitu, vrsti stene koja je uglavnom sastavljena od plagioklasa i stena magnezijumskog kompleksa ukazivale su da su one nastale gotovo istovremeno, što sugeriše da dve faze -formiranje i reformacija mesečeve kore - mogu biti kontinuiran proces. Međutim, specifični mehanizam ostaje enigma.
Grupa naučnika, na čelu sa Vang Šuiđiongom sa Kineskog univerziteta za geonauke (Peking), sprovela je zajedničku studiju i otkrila telo istopljene magme koje podseća na stene magnezijumskog kompleksa u fragmentu anortozita iz lunarnih regolitnih uzoraka misije Čang'e-5.
Studija, koja je nedavno objavljena u časopisu Komuikacij Zemlje i životne sredine (Communications Earth & Environment) pruža direktne dokaze da su lunarni anortozit i roditeljska magma stena magnezijumskog kompleksa nastali istovremeno.
Geohemijske i termodinamičke simulacije za ovo telo istopljene magme otkrivaju da je njegova roditeljska magma potekla iz gornjeg plašta Meseca, što ukazuje da je formiranje mesečeve kore kontinuiran proces, proističe iz studije.
Istraživači su predložili da je tokom procesa hlađenja okeana magme na Mesecu, gravitaciona nestabilnost izazvala lokalni preokret u gornjem plaštu, nakon čega je usledio veliki preokret plašta i dekompresijsko topljenje donjeg plašta.
Prema studiji, topljenje gornjeg mesečevog plašta uzrokovano lokalnim preokretom imalo je važnu ulogu u povezivanju izgradnje primitivne mesečeve kore i reformacije sekundarne kore.
Sonda Čang'e-5, koja se vratila na Zemlju 17. decembra 2020. godine, prikupila je 1.731 gram lunarnih uzoraka, sastavljenih prvenstveno od stena i tla sa površine Meseca.
Istraživači su predložili da su tokom rashladnog procesa Lunarnog magme okeana, njegove gravitacione nestabilnosti pokrenule malu razmjeru, u situ prevrtanje u gornjem plaštvu, a zatim veliki prevrtanje mantila i dekompresijom topljenja donjeg platla.
Prema studiji, lunarno gornje rantila koja se topi indukovanom u situ odigrala je važnu ulogu u povezivanju lunarne primitivne zgrade kore i sekundarne kore.
Čang'e-5 sonda, koja se vratila na Zemlju 17. decembra 2020. godine, preuzela je 1.731 grama lunarnih uzoraka, koji se sastoji od stijene i tla sa lunarske površine.
(Beta, 09.08.2024)
